Vogel van de maand: zwarte ruiter

De zwarte ruiter is een middelgrote steltloper (formaat tureluur) met lange rode poten en een rechte lange snavel. De vogel dankt zijn naam aan zijn prachtige zwarte zomerkleed. Dit verenpak dragen ze echter maar een paar maanden per jaar. De rest van het jaar lijkt de zwarte ruiter sterk op een tureluur, maar de langere poten en snavel zijn onderscheidende kenmerken. Zwarte ruiters zijn nogal zwijgzaam. In vlucht laten ze wel geregeld van zich horen.

Geluidsfragment: Tom Wulf/Xeno-canto

Doortrekker

Zwarte ruiters broeden op de toendra in het hoge noorden. Vooral in moerassen en veengebieden. Het nest is een ondiep kuiltje bedekt met gras en bladeren. Opmerkelijk is dat het vrouwtje vaak al weer richting zuiden vertrekt, voordat de eieren uitkomen! Dus pa zit met het kroost opgezadeld. Na het uitkomen van de eieren zijn de jongen gelukkig heel snel zelfstandig en trekt de rest van de familie ook zuidwaarts. Dit betekent dat je al vanaf juli zwarte ruiters in het Lauwersmeer kunt aantreffen. En de vogels die het eerst aankomen, zijn dus de vrouwen. De piek van de trek wordt in augustus bereikt en doortrekkers zijn tot in oktober waar te nemen in het Lauwersmeer. Zwarte ruiters overwinteren van West-Afrika tot aan India. De trek noordwaarts speelt zich af in april en mei. In het voorjaar doen maar weinig vogels het Lauwersmeer aan.

Waar te zien?

Zwarte ruiters op trek zijn dol op “plas-dras” gebieden en ondiep water met slikkige oevers. Hier jagen ze energiek op allerlei ongewervelden (insecten, garnaaltjes, slakjes, wormen en visjes). Met hun lange stelten en lange snavel kunnen ze ook in wat dieper water voedsel zoeken en soms zie je ze zelfs zwemmen. Vooral in het ondiepe water van De Ezumakeeg, Het Jaap Deensgat en Achter de Zwarten zijn ze in augustus te vinden. Een bijzonder goede kans op zwarte ruiters biedt ook De Zoute Kwel, de plas achter de waddendijk aan de noordkant van het militair oefenterrein. Pak ten oosten van Lauwersoog De Kustweg langs de waddendijk oostwaarts tot je aan je rechterhand een plas ziet liggen. Oké, je moet wat geluk hebben, maar hier worden jaarlijks groepen van tientallen zwarte ruiters gespot!