Vissen voor Verbinding

Het gaat helaas niet goed met de visstand van de Waddenzee. Er zwemmen minder vissen en ze worden steeds kleiner. Vooral trekvissen – die zowel zout als zoet water nodig hebben en vrij tussen beiden moeten kunnen migreren – hebben het zwaar. Veel vissoorten worden op dit moment in hun trek gehinderd door barrières, zoals gemalen en sluizen.

Project Vissen voor Verbinding

Het project Vissen voor Verbinding werkt aan het herstel van de visstand in de Waddenzee en de achterliggende wateren. Dit gebeurt door de Waddenzee, het Lauwersmeer en de beken in het achterland van Groningen, Friesland en Drenthe met elkaar te verbinden. Tegelijkertijd versterkt het project de aantrekkelijkheid van het Lauwersmeer voor de sportvisserij en daarmee de regionale economie.

Terugkeer zeeforel

Een aantal belangrijke vissoorten die in de Waddenzee leven, worden geboren en groeien op in de beken van het stroomgebied van het Lauwersmeer. De iconische zeeforel is daar één van. Deze geliefde soort bij sportvissers heeft door de aanleg van dammen, sluizen en gemalen momenteel veel moeite om de paaibeken te bereiken. Door de verbinding met de Waddenzee te verbeteren, het leefgebied te herstellen en zeeforellen uit te zetten, wordt gewerkt aan de terugkeer van de zeeforel.

Luikjes in Robbengatsluis

De Robbengatsluis vormt een route tussen de Waddenzee en het Lauwersmeer. In 1969 werd de Lauwerszee afgesloten. Sindsdien kunnen vissen alleen in en uit de oude zeearm zwemmen als de sluisdeuren open staan. Vanuit het project Vissen voor Verbinding is de renovatie van de oude sluisdeuren door de Provincie Groningen aangegrepen om in de nieuwe sluisdeuren een vispassage te bouwen. De komst van de nieuwe deuren is zodoende niet alleen een verbetering voor de scheepvaart, maar ook voor de vissen! De vispassage zal vanaf het najaar in gebruik worden genomen.

Zo werkt de vispassage

In de nieuwe sluisdeuren zitten kleine openingen (= rinketten) die met schuiven geopend kunnen worden. Hierdoor kan er water in en uit de sluiskom stromen zonder dat de hele deuren open hoeven. Zo ontstaat een route voor vis die naar het Lauwersmeer wil trekken. Een waterpomp zorgt ervoor dat een zoetwaterstroom via de rinketten naar de Waddenzee loopt. Door deze lokstroom kunnen vissen deze kleine openingen vinden en de sluiskom in zwemmen. Op enig moment sluiten de rinketten aan de zeekant en gaan die aan de Lauwersmeerkant open. Zo kunnen de vissen de hele dag richting het Lauwersmeer zwemmen en hoeven ze niet meer te wachten op een passerend schip.

Trekvissen

Vooral trekvissen als paling en stekelbaars profiteren van deze rinketten. En hopelijk gaat ook zeeforel de doorgang gebruiken. In het voorjaar ‘migreren’ de volwassen vissen van het zoute naar het zoete water, om daar hun eitjes te leggen. In het najaar trekken ze terug naar zee. Om deze trek mogelijk te maken, worden de schuiven in de sluisdeuren in deze periodes regelmatig opengezet.

Vissen met zendertjes

Weten de vissen de openingen in de sluis te vinden? Welke vissen zijn dit? Hoe vaak gebruiken ze de vissluis? Om dit te weten te komen, voorzien onderzoekers van Hogeschool Van Hall Larenstein verschillende vissen van een zendertje met een unieke code waarmee individuele vissen te herleiden zijn. Antennes rondom de rinketten registreren de gezenderde vissen en daarmee krijgen de onderzoekers inzicht in hoe de vispassage gebruikt wordt.

Unieke samenwerking

De partners in dit project zijn Sportvisserij Nederland, Sportvisserij Groningen Drenthe, Sportvisserij Fryslân, Hogeschool Van Hall Larenstein, Waterschap Noorderzijlvest, Staatsbosbeheer, Waddenvereniging en Provincie Groningen. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door het Waddenfonds.

Meer weten? Zie www.vissenvoorverbinding.nl