Sterrenkundigen van de Rijksuniversiteit Groningen hebben het initiatief genomen tot een duisternismeetnetwerk in het Noorden van ons land. Wetenschappers zoals Spinoza-winnares Amina Helmi van de RUG zijn bezorgd dat binnen 25 jaar de duisternis in Europa verdwijnt. Dat kan vergaande gevolgen hebben voor mens, natuur en cultuur. “Stel je voor dat kinderen die nu geboren worden het sterrenbeeld Grote Beer niet meer zien in Nederland”, aldus haar collega Theo Jurriens. “Met het meetnetwerk kunnen we donkerte meten en zo nodig anticiperen op het mogelijke verdwijnen van duisternis.”
Vier stations
Op dit moment meet de RUG al op vier plekken de duisternis: in woonwijk De Held en op de Zernike Campus in Groningen, en in Roodeschool en Sellingen. Er zijn flinke verschillen te zien tussen Stad en regio. In de stad Groningen verdwijnt de schemering bijna geheel door kunstlicht. Van de vier meetpunten is Sellingen veruit de donkerste plek. Maar zelfs binnen de stad zijn verschillen merkbaar.
Dark Sky Park
Op verzoek van de provincie Groningen wordt begin november een meter in Nationaal Park Lauwersmeer geplaatst; in oktober 2016 door de International Dark Sky Association uitgeroepen tot tweede Dark Sky Park van Nederland. Een Dark Sky Park is een gebied waar het donker is, waar de duisternis behouden blijft en waar bezoekers ‘s nachts welkom zijn om die duisternis te beleven en de sterrenhemel te zien. De benoeming van het Lauwersmeer is bijzonder, omdat Nederland helaas één van de landen is met de meeste lichtvervuiling ter wereld. Met de duisternismeter kan het behoud van duisternis gevolgd en zo nodig bewaakt worden. Naast de duisternismeter is er nog meer astronomische activiteit van de RUG in het Lauwersmeer. De bouw van de nieuwe sterrenwacht van het Kapteyn Instituut bij het Activiteitencentrum Lauwersnest in Lauwersoog is inmiddels in voorbereiding.
Metingen
Na Nationaal Park Lauwersmeer worden ook in Hornhuizen en op Ameland duisternismeetstations geplaatst. De metingen van de huidige en toekomstige meetstations zijn te zien op de website www.washetdonker.nl.
