Meer dan 1.100 soorten nachtvlinders in Nationaal Park

Het Lauwersmeergebied is een eldorado voor veel insecten, waaronder nachtvlinders. Dat blijkt uit onderzoek dat Gerrit Tuinstra vanaf 2004 gedaan heeft naar de nachtvlinders. Tot dusver zijn er al meer dan 1.100 verschillende soorten gezien, waaronder 48 zeldzame soorten, zoals de walstrospanner en het herfstpapegaaitje. Waarschijnlijk komt dit doordat het Lauwersmeer een rijke en gevarieerde flora heeft. Ook de grote oppervlakte van het gebied en de heersende duisternis zullen bijdragen aan deze schitterende rijkdom.

De meeste nachtvlinders zijn pas actief als de mensen gaan slapen. En om ze te zien moet je dus ’s nachts op pad. Met behulp van een felle lamp, opgesteld voor een strak gespannen wit laken, werden de vele soorten waargenomen. Daarnaast werd er gezocht naar rupsen met soms een mooi resultaat, zoals de vondst van de prachtige rupsen van de hermelijnvlinder.

Verschillen dag- en nachtvlinders

Er zijn een paar goed waarneembare verschillen tussen (de meeste) dag- en nachtvlinders. Zo zitten dagvlinders (in rust) vaak met de vleugels dichtgeklapt boven het lichaam en hebben ze aan het eind van de antennen (voelsprieten) een ‘knopje’. Als nachtvlinders uitrusten, houden ze hun vleugels over hun lichaam. Het achterlijf en de achtervleugels zijn dan meestal niet zichtbaar. Bij dagvlinders zie je de achtervleugels vaak wél. De antennen van nachtvlinders zijn vaak draadvormig of geveerd, zonder een knopje aan het eind.

Nachtvlinders zijn niet saai

Dagvlinders hebben vaak opvallende kleuren en de meeste mensen denken dat nachtvlinders alleen maar saai gekleurd zijn, zoals motten. Maar dat is absoluut niet het geval. Ook in de nachtvlinders kun je alle kleuren van de regenboog aantreffen. En is het niet de kleur die ze zo prachtig maakt, dan is het wel de aanwezigheid van bepaalde patronen, ofwel de ‘tekening’ op de vleugels. Bekende nachtvlinders zijn bijvoorbeeld de prachtige zwart-rood gekleurde sint-jansvlinder of de sint-jacobsvlinder.

Groot en klein

Iets meer dan een derde van de meer dan 1.100 soorten die inmiddels gezien zijn, behoort tot de zogenaamde macro-nachtvlinders. Over het algemeen zijn dit forse vlinders, zoals het prachtige groot avondrood en de wapendrager. Pijlstaarten, waaronder groot avondrood, behoren tot de grootste nachtvlinders die we in Nederland kennen. Net als de ligusterpijlstaart, met een spanwijdte tot 10 tot 12 centimeter; een echte reus onder de nachtvlinders en algemeen voorkomend in het Lauwersmeer. Een groot deel van de nachtvlinders behoort tot de micro-nachtvlinders. Over het algemeen kleine tot zeer kleine vlindertjes met een spanwijdte van slechts een halve centimeter. Toch zijn ook deze vaak fraai gekleurd en getekend.

Bron: Gerrit Tuinstra, entomoloog