Vandaag is het precies 50 jaar geleden dat de Lauwerszee werd afgesloten van de Waddenzee. In vroegere tijden stroomden zoet en zout water in elkaar over in de Lauwerszee. Daar kwam een einde aan toen op 23 mei 1969 koningin Juliana erop toe zag hoe de laatste caissons afgezonken en vastgezet werden en op 25 mei van dat jaar de definitieve afsluiting van de Lauwerszee plaats vond: de Lauwerzee werd het Lauwersmeer.
Aanleiding voor de afsluiting was de watersnoodramp van 1953. De kustlijn in Nederland moest aangepakt worden. Rijkswaterstaat stond voor de keuze de dijken rond de Lauwerszee te verhogen tot deltahoogte, of de zeearm af te sluiten. Onder druk van met name de Friese bevolking (‘de Lauwerssé moat ticht!) werd voor het laatste gekozen. De Groningers, met name de garnalenvissers uit Zoutkamp, waren minder blij met de afsluiting.
Zoutkamp
Voor de bloeiende vissersgemeenschap in Zoutkamp had de afsluiting grote gevolgen. De vissersvloot werd verplaatst naar Lauwersoog en de haven van Lauwersoog nam de functie over van de haven van Zoutkamp. Toch is de garnalenvisserij nog altijd sterk verbonden met het dorp. Nog steeds worden de garnalen vanuit Lauwersoog naar Zoutkamp vervoerd om te worden verwerkt in het productiecentrum van Heiploeg, de grootste garnalenleverancier van Europa.
Topnatuur
Na de afsluiting werd het zoute water zoet en ontstond een prachtig nieuw landschap, een nieuwe wildernis op de grens van Groningen en Friesland. Het meer en zijn omgeving zijn niet alleen voor de natuur waardevol, maar ook voor landbouw, recreatie, militair gebruik en de berging en afvoer van water uit Groningen, Drenthe en Friesland. Het is sinds 2003 een Nationaal Park, grenzend aan het Werelderfgoed Waddenzee én een van de belangrijkste vogelgebieden van West-Europa. Met een Europese Natura 2000-status en sinds 2016 officieel Dark Sky Park.
Meer weten?
Op verschillende plaatsen in en rondom het Lauwersmeer zij er activiteiten in het kader van dit jubileumjaar. Kijk voor meer informatie en de verhalen van vroeger op www.50jaarlauwersmeer.nl.
Of lees de artikelen die over de afsluiting verschenen in een van de volgende kranten:
